Nach dir, Herr, verlanget mich, BWV 150, neemt een aparte plaats in onder Bachs werken. Sommige kenners betwijfelen zelfs of het werk van Bach is. ‘Als dat waar is,’ zegt Alfred Dürr, ‘dan moet het tenminste door een leerling zijn gemaakt onder toezicht van de meester. Maar Sir John Eliot Gardiner kijkt er anders tegenaan. […]
Lees verder in Cantate 150 – Ruzie met een fagottist?toelichtingen
Het Requiem van Duruflé
Maurice Duruflé (1902-1986) was een Franse organist en componist. Op tienjarige leeftijd viel hij op als jongenssopraan en was hij veelbelovend op de piano. Aansluitend was hij een uitstekende leerling in theorie en compositie. Zijn oeuvre is klein want Duruflé was erg zelfkritisch. Hij trouwde met de organiste Marie-Madeleine Chevalier en in de jaren zestig […]
Lees verder in Het Requiem van DurufléOver Cantate BWV 114
“Ach lieben Christen, seid getrost” is één van de vele koraalcantates waarin Bach op unieke wijze een bestaand (en in zijn tijd gekend) kerkgezang met omspelingen van zijn eigen vinding samen brengt. Van het oude kerklied (koraal) worden zowel de woorden als de melodie gebruikt en worden ze meestal door de koorsopranen gezongen. De toegevoegde […]
Lees verder in Over Cantate BWV 114‘Herr, auf dich traue ich’ & ‘Warum ist das Licht gegeben, dem Mühseligen?’
Er staan twee onbegeleide (a capella) koorwerken op het programma, beide uit Duitsland, maar met twee en een halve eeuw verschil in ontstaansgeschiedenis. Heinrich Schütz (1585-1672) was afkomstig uit het oosten van Duitsland en Johannes Brahms (1833-1897) uit de noordelijke havenstad Hamburg. Beiden waren wonderkinderen. Schütz blonk uit als jongenssopraan en Brahms was als kind […]
Lees verder in ‘Herr, auf dich traue ich’ & ‘Warum ist das Licht gegeben, dem Mühseligen?’Over Bachs “wereldlijke cantates” en BWV 215.
Naast ca. 200 kerkcantates heeft Bach enkele niet-religieuze cantates geschreven. Enkele daarvan zijn inderdaad volkomen “werelds” zoals de Koffie-Cantate (BWV 211) of Amore traditore (BWV 203). Maar andere worden “gelegenheids-cantates” genoemd en zijn bedoeld voor jubilea, benoemingen en huldigingen. In deze categorie wordt God wel degelijk genoemd en gedankt, of wordt Zijn zegen ingeroepen voor […]
Lees verder in Over Bachs “wereldlijke cantates” en BWV 215.Over Bachs Johannes-Passion
In deze weken zijn in Nederland de beide Passionen van Bach veel en vaak te beluisteren. Alle uitvoeringen verschillen van elkaar. Er wordt gemusiceerd in grote of kleine bezetting, in concertzalen of kerken, met moderne of ‘authentieke’ instrumenten, als concert of ingepast in een dienst, zoals vanavond. Velen vragen zich af hoe de ongekende populariteit […]
Lees verder in Over Bachs Johannes-PassionBWV 3 en Victoria
Jesu dulcis memoria van Victoria De tekst van cantate 3 van Bach is gebaseerd op het Latijnse “Jesu dulcis memoria”. Dat gedicht had oorspronkelijk 53 verzen, waarvan componisten (door de eeuwen heen) meestal slechts het eerste gebruiken. De boodschap is simpel en devoot: Uw nagedachtenis, Jezus, is weliswaar zoet, maar nog beter is Uw nabijheid. Dit […]
Lees verder in BWV 3 en VictoriaDe Berlijnse versie van het Magnificat van Carl Philipp Emanuel Bach
Vanochtend zetten we een stap voorwaarts. Van vader Bach – Johann Sebastian – naar zijn oudste zoon – Carl Philipp Emanuel. Daarmee ook van de barok naar de rococo. De barok was zeer versierd, de rococo ook, maar wat losser uit de pols. Vader Bach bij voorbeeld droeg een pruik en een kniebroek. Zijn zoon […]
Lees verder in De Berlijnse versie van het Magnificat van Carl Philipp Emanuel BachJohann Kuhnau en Johann Michael Bach
Vanavond staat J.S. Bach niet op de lessenaars. Maar de invloed van Leipzig en Luther is niet ver weg. Kuhnau en Johann Michael Bach waren beiden voorgangers van Johann Sebastian: de eerste in Leipzig en de laatste in Arnstadt. Zij schreven dan ook in een vroeg-barokke stijl, aansluitend bij de traditie van Schütz en Buxtehude. […]
Lees verder in Johann Kuhnau en Johann Michael BachToelichting Pachelbel en BWV 5
Pachelbel “Gott ist unser Zuversicht” Johann Pachelbel, geboren in 1653 te Neurenberg en aldaar gestorven in 1706, was 32 jaar ouder dan Bach. Hij was met Bachs vader bevriend en fungeerde als peetvader voor één van Bachs zusters. Men speculeert, dat Pachelbel de jonge Bach heeft leren kennen toen die negen jaar oud was. Evenals […]
Lees verder in Toelichting Pachelbel en BWV 5